İtalya'da Örgüt Suçları

İTALYA’DA SUÇ ÖRGÜTLERİ

765 sayılı Türk Ceza Kanunu, dönemin en modern kanunlarından biri olan 1889 tarihli İtalyan Ceza Kanunundan iktibas edilmiştir.[1] İtalya’da dönemin adalet bakanının adından dolayı “Zanardelli Kanunu” da denen 765 sayılı Türk Ceza kanunu 2005 yılında yürürlükten kalkıp yerine 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu gelse ve kanunda değişiklikler olsa da temel olarak hala İtalyan ceza kanunuyla benzerlikler söz konusudur. Dolayısıyla İtalyan Ceza Kanunundaki organize suçların da değerlendirilmesi uygun olacaktır.

İtalya’da basit organize suç ve mafya tipi organize suç ayrımı söz konusudur. Kanun koyucu, diğer organize gruplar ile mafya tipi organize gruplarını ayırt etme ihtiyacı hissetmiştir. Bunun da bazı temel sebepleri vardır. Mafya örgütlerinin ortaya çıktığı İtalya’nın Sicilya adasında mafya, bir devlet gibi faaliyetlerde bulunmaktadır. Devlet bazı durumlarda yetersiz kaldığı için bir güç boşluğu ortaya çıkmış ve bu durumdan yararlanılmıştır. Belirli ekonomik gelişmelerin öncülüğünü yapmış, kamu işlerinin görülmesi ile ilgili olarak bazı anlaşmalar yapmış, kişiler arasındaki husumeti çözmüş, devletin sağlaması gereken güvenliği kendisi sağlamıştır. Bununla beraber uyguladığı hakimiyetden dolayı kendi hukuk kuralları bulunmaktadır. Bunlardan bazıları sessizlik kuralı, kardeşlik kuralı ve hapishaneye düşen bir üyenin ailesine maaş bağlanmasıdır. Aynı zamanda vergiye benzer şekilde haraç alınmakta ve fuhuş, kumar, uyuşturucu satma gibi suçlarda tekel olarak güç kazanmayı amaçlamaktadır.[2]

İtalya’da dört farklı organize suç tipi vardır. Bunlar; en az üç kişinin bir araya gelerek süresiz olarak suç işleme amacı taşıyan basit suç örgütü, genellikle karma insan ticareti faaliyetinde bulunan karışık suç ağları, kendi geleneksel topraklarından göç eden mafya grupları ve belirli bir bölgeyi kontrol edip kamusal alana sızan mafya tipi örgütler.[3] 1930 tarihli İtalyan Ceza kanununun 416. Maddesi basit anlamda örgüt suçlarını düzenlemekte olup Mafya adı verilen suç organizasyonlarının güçlenmesiyle 1982 yılında 416bis maddesi mecliste kabul edilmiştir.[4] Bu madde özel bir suç olan Mafya tipi suç örgütlerinin tanımını yapar ve özelliklerini listeler.[5] Madde 416bis f. 3 e göre, bu örgüt suç işlemek; ekonomik faaliyetleri, ruhsatnameleri, imtiyazları, kamusal sözleşmeleri ve kamu hizmetlerini yönetmek veya kontrol etmek; kendi veya başkaları için yasa dışı kazanç veya avantaj elde etmek; oy verme özgürlüğünü engellemek veya sınırlandırmak amacıyla örgütün korkutucu gücü sayesinde itaat etme ve susma durumundan faydalandığı zaman mafya tipi bir örgütten söz edilir. Madde 416bis ten söz edilebilmesi için üç veya daha fazla örgüt üyesinin varlığı aranır. Aynı zamanda İtalyan Yargıtay’ına göre, hiyerarşik bir yapılanma, lojistik ve organizasyonel yapılar, planlanmışlar suçlar kategorisine girme ve coğrafi olarak etkileme alanının bulunması gerekir.[6]

Hiyerarşinin başındaki kişinin yakalanması da oldukça zordur. Çünkü kovuşturma makamlarının bu kişiyi yakalamasını önlemek amacıyla aracılar kullanılır. Bu aracı kişilerin sayısı da ne kadar artarsa en üstteki kişiye ulaşmak bir o kadar imkansız olur. Hiyerarşinin en altındaki üyeler genellikle örgüt hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığından dolayı bu hiyerarşi örgütün de daha çok korunmasını sağlar.[7]

Birliğin korkutucu gününden dolayı itaat etme ve susmadan yararlanıldığı zaman mafya tipi olan organizasyon kabul edilmektedir. Madde 416 dan farklı olarak örgütün mafya tipi olduğunun kabulü için korkutma gücünün varlığı ve bu güç dolayısıyla bir boyun eğme ve itaat durumunun varlığı gerekir. Bu boyun eğme ve itaat durumu örgütün korkutucu gücünden kaynaklanıyorsa mafya tipi örgütten söz edilebilir. Aksi taktirde basit suç örgütünden bahsedilir.[8] İtalyan kanununda geçen omertà terimi İngilizcede silence olarak çevrilmiştir. Susma anlamına gelen bu terim, örgüte katılımla gelen sessizlik reçetesi anlamına gelir. Bir suç gözlemlendiğinde veya mağduriyet oluşturabilecek herhangi bir durumda kanuna veya polise başvurulamayacaktır. Bu bir şeref kuralı olup, bu kuralın ihlal edilmesi kişinin polis olmadan kendi başının çaresine bakamadığı anlamına gelir Dolayısıyla korkaklık ve aptallık sembolüdür. Aynı zamanda örgüt için ihanet anlamına geleceği için misilleme durumu ortaya çıkacaktır. Bu misilleme durumundan dolayı polise gidilemez. Bu misilleme kültürü günümüzde dahi İtalyan kültürüne işlenmiş bir durum olduğu için boyun eğme ve itaat durumu söz konusu olur.[9]

İtalya’daki rüşvet ve yolsuzluk olaylarının da daha çok açığa çıkmasıyla beraber 1992 yılından itibaren temiz eller adı verilen soruşturma ile siyasetçiler, yöneticiler ve iş adamlarının olduğu birçok kişiye karşı dava açıldı ve bir kısmı intihar etti. Bu program ile İtalya’da mafya ve yolsuzluk ile mücadele için radikal değişimlere gidilmeye çalışılmıştır[10] ve kültür ve eğitime yatırım yapma konuları gündeme gelmiştir.[11] Bununla beraber pişmanlık yasaları da uygulanarak bu suçlarla mücadele edilmeye çalışılmıştır.[12]

[1] Timur Demirbaş, a.g.e. s.98

[2] Arş. Gör. Sezgin BAŞ, “İTALYAN MAFYASININ DOĞUŞU, YÜKSELİŞİ VE DÜŞÜŞÜ”, Makale, s.6,7

[3] Anita Lavorgna and Anna Sergi, “Different manifestations of organised crime and corruption in Italy: a socio-legal analysis”, Makale, s.151

[4] Arş. Gör. Sezgin BAŞ, “İTALYAN MAFYASININ DOĞUŞU, YÜKSELİŞİ VE DÜŞÜŞÜ”, Makale, s.7

[5] Giulia Berlusconi, “Italian Mafia”, Makale, s.2

[6] Temyiz Mahkemesi 21.12.2012 n.5143, Nicoscia’dan Aktaran Grandi, makale, s. 6.

[7] Cihan Kavlak, a.g.e. s.70

[8] Arş. Gör. Sezgin BAŞ, “İTALYAN MAFYASININ DOĞUŞU, YÜKSELİŞİ VE DÜŞÜŞÜ”, Makale, s.9,10

[9] Giuditta CALIENDO, University of Lille, France

Giuseppina SCOTTO DI CARLO, University of Napoli “L’Orientale”, Italy, “The importance of Italian Mafia “culturemes” and their translation in the harmonisation of EU Anti-Mafia Legislation”, Makale, s.11,12

[10] Cihan Kavlak, a.g.e. s.35

[11] https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60407406

[12] Cihan Kavlak, a.g.e. s.215